Merengue

Merengue is toch de vrolijkste en meest dansbare vorm van Latijns-Amerikaanse muziek," aldus Eddy Herrera (onder andere bekend van de hit Carolina). Deze uitspraak geeft in een notendop weer wat merengue ongeveer is. Want inderdaad Merengue is een zeer vrolijke Latijns-Amerikaanse muziek- en dansstijl (ook al zijn er veel treurige merengues, maar dat terzijde) en erg dansbaar bovendien.

Dominicaanse Republiek

De merengue is afkomstig van de Dominicaanse Republiek, een land op één van de grote Antillen, het eiland Hispaniola. dat de Dominicaanse Republiek moet delen met Haïti. Op dit eiland en om precies te zijn in de landbouwstreek Siboa, is de merengue ontstaan. Dit moet gebeurt zijn zo in de eerste helft van de 19e eeuw.

Instrumenten

Ook voor merengue geldt dat hij ontstaan is uit zowel Europese als Afrikaanse invloeden en instrumenten. De traditionele merengue wordt gespeeld met een 'tambora' een trommel die zowel met een stok als met de hand bespeeld wordt en verantwoordelijk is voor de onmiskenbare roffel tussen de vierde en de eerste tel.

Verder is er de guïro, een rasp, meestal van metaal die over het algemeen met een afrokam bespeeld wordt en een hoog raspend, slijpend tot sissend geluid voortbrengt. Onmisbaar in de traditionele merengues, ofwel merengue tipico, is ook de accordeon. Al heel snel is de merengue uitgebreid met een saxofoon. Later zijn daar weer bijgekomen: de piano, een blazerssectie, bongo's en andere percussie en synthesizers. Vaak gingen deze aanvullingen ten koste van de accordeon.

Dictator

De merengue is in haar geschiedenis voor vele politieke doeleinden gebruikt. Zo werd hij vlak na zijn ontstaan gebruikt om zich af te zetten tegen het buurland Haïti. In de periode van 1930 tot 1961 is de merengue gebruikt door de toenmalige dictator Trujillo. Deze dictator, zelf afkomstig uit de rurale streek, hield dusdanig veel van de merengue, dat hij er zeker van wilde zijn dat hij ze kon horen en dansen op ieder feest waar hij verscheen. HIj verklaarde de merengue daarom tot nationale muziek.

Een tweede reden waarom hij dit deed, was om de oude (stadse) elite te pesten, die tot dan toe neer keek op de merengue. Deze ontwikkeling heeft de merengue in eerste instantie een enorme impuls gegeven. Het aantal merengue-orkesten groeide explosief. Ook werd de merengue gebruikt als exportproduct: sterke radiozenders bliezen de merengue ver het Caribische gebied in.

Keerzijde

Er was echter ook een muzikale keerzijde aan de politieke bemoeienis met de merengue. Trujillo duidde, zoals het een dictator betaamt, geen ontwikkeling. De merengue bleef daarom steken op het niveau van de jaren dertig. Pas nadat Trujillo plaats maakte ging de ontwikkeling van de merengue verder. Ook in die tijd bleef de merengue voor politieke doeleinden gebruikt worden. In eerste instantie tegen Trujillo en later als protest op de Amerikaanse invasie in 1965.

Ontwikkeling

Sinds de jaren zestig heeft de ontwikkeling van de merengue een ware vlucht genomen met de introductie van nieuwe instrumenten en techniek. De moderne merengues knallen tegenwoordig je speakers uit bij het draaien van bands als de Cocoband, Rockabanda, Frescabanda en Rikarena. Al deze bands houden echter wel vast aan de roots van de merengue: de guïro en saxofoon ontbreken vrijwel nooit en ook de tambora vind je meestal wel terug. Dat kun je vaak niet zeggen van de mengvormen die af en toe opduiken en waarin merengue gemengd wordt met rap, reggae of een discodreun. Er wordt echter ook nog wel veel merengue tipico gemaakt.

Hasta la Tambora

Jeroen Con Sabor

Copyright © The Latin World

Top